Zmiany w polskim reżimie sankcyjnym

Poland
Available languages: EN

W dniu 5 sierpnia 2022 r. w Polsce uchwalono ustawę o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej („Nowelizacja”)[1], która wprowadza zmiany do polskiego reżimu sankcyjnego[2]. Przedmiot Nowelizacji stanowią przede wszystkim następujące dwie nowe regulacje, które mogą znaleźć zastosowanie w stosunku do podmiotu, na który nałożono środki ograniczające (tj. sankcje) w postaci zamrożenia środków finansowych i zasobów gospodarczych oraz zakazu ich udostępniania („Sankcje”):

(i) możliwość ustanowienia tymczasowego zarządu przymusowego dla podmiotu, na który nałożono Sankcje; oraz

(ii) możliwość przejęcia przez Skarb Państwa własności środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych należących do podmiotu, na który nałożono Sankcje.

Dodatkowo Nowelizacja dotyka kwestii świadczeń dla pracowników podmiotów, na który nałożono Sankcje. Zmiany weszły w życie 18 sierpnia 2022 r.

Tymczasowy zarząd przymusowy

Nowelizacja przewiduje środek w postaci ustanowienia przez ministra właściwego ds. gospodarki tymczasowego zarządu przymusowego. Zadaniem tak ustanowionego zarządu będzie zbycie środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych, w sytuacji, gdy jest to niezbędne do zapewnienia funkcjonowania przedsiębiorstwa objętego Sankcjami. Ustawodawca sprecyzował, że mowa tu o takich szczególnych przypadkach jak konieczność:

  • utrzymania miejsc pracy w tym przedsiębiorstwie,
  • utrzymania w zakresie działalności tego przedsiębiorstwa świadczenia usług użyteczności publicznej lub wykonywania innych zadań o charakterze publicznym, czy też
  • ochrony interesu ekonomicznego państwa.

Zarząd ustanowiony będzie na koszt podmiotu objętego Sankcjami na okres maksymalnie 6 miesięcy, a w szczególnych przypadkach do 12 miesięcy. W tym czasie zarządca zobowiązany będzie podejmować czynności w celu ustalenia stanu majątku podmiotu, w celu zapewnienia ciągłości działalności przedsiębiorstwa tego podmiotu i zarządzania nim, a także wykonywania uprawnień przysługujących temu podmiotowi. Zarządca będzie zobowiązany podejmować również czynności zapobiegające wykorzystaniu środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych objętych zarządem w celu bezpośredniego lub pośredniego wspierania agresji, naruszeń lub innych działań związanych z agresją na Ukrainę. Ponadto, w czasie trwania zarządu zarządca, działając na podstawie udzielonego przez podmiot pełnomocnictwa (w przypadku, gdy zbycie nie mieści się w ramach czynności zwykłego zarządu), może dokonywać zbycia majątku objętego zarządem, zaś po okresie zarządu administrator zobowiązany jest wystąpić do Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie o zarządzenie zbycia majątku, który objęty był zarządem.

Przejęcie własności przez Skarb Państwa

Kolejną zmianą przewidzianą w Nowelizacji jest możliwość ustanowienia zarządu przez ministra właściwego ds. gospodarki w celu przejęcia na rzecz Skarbu Państwa własności środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych podmiotu objętego Sankcjami. Dokonanie takiego przejęcia własności musi być niezbędne i podyktowane koniecznością ochrony ważnego interesu publicznego, ochrony interesu ekonomicznego państwa lub zapewnienia bezpieczeństwa państwa. Przejęcie własności odbywa się na mocy decyzji ministra właściwego ds. gospodarki. Takie przejęcie musi zostać dokonane za odszkodowaniem, które powinno odpowiadać wartości rynkowej majątku podlegającego przejęciu, ustalonej w oparciu o aktualną wycenę sporządzoną przez niezależny podmiot zewnętrzny. Informacja o przejętym majątku ujęta będzie w tzw. polskiej liście sankcyjnej.

Co istotne, w obydwu rodzajach zarządu, podmiotowi, nad którym zarząd został ustanowiony, nie przysługują roszczenia odszkodowawcze wobec Skarbu Państwa lub podmiotu wykonującego zadania zarządcy.

Świadczenia na rzecz pracowników

Nowelizacja dotyka także wsparcia pracowników podmiotów, na które nałożono Sankcje, a które nie dysponują majątkiem, który mógłby zostać wykorzystany za zapłatę należności pracownikom. Pracownicy ubiegać się będą mogli o świadczenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, analogiczne do tych przyznawanych w przypadku wystąpienia niewypłacalności pracodawcy. Świadczenia te będą miały za cel uregulować należności np. z tytułu wynagrodzenia za pracę.

Nowelizacja wprowadza istotne zmiany w funkcjonowaniu sankcji krajowych, jeszcze bardziej rozszerzając zakres możliwości działania państwa. W celu uzyskania dalszych informacji na temat zmian w polskim reżimie sankcyjnym, skontaktuj się z Twoim partnerem w CMS lub ekspertkami CMS – Ewą Świderską, Patrycją Sikorską-Tuğcu i Hanną Stacewicz.


[1] Ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.

[2] Polski reżim sankcyjny został określony ustawą z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego.