Urząd Zamówień Publicznych publikuje wytyczne dla środowiskowych i społecznych kryteriów oceny ofert

6 lutego 2023 r. Urząd Zamówień Publicznych („UZP”) opublikował trzy dokumenty składające się na pakiet dobrych praktyk dla środowiskowych i społecznych kryteriów oceny ofert. Publikacja zawiera przykładowe rozwiązania, które powinny pomóc zamawiającym w realizacji celów społecznych i środowiskowych w ramach zamówień publicznych, a także omówienie podstaw prawnych i aktualnego orzecznictwa w tym zakresie. Dla przedsiębiorców uczestniczących w przetargach publikacja może być wskazówką, jakich kryteriów można się spodziewać i w jaki sposób przygotować się do ich spełnienia.

UZP wyjaśnia, że społeczne i środowiskowe aspekty zamówień publicznych mogą być określane w ramach: (1) wymagań związanych z realizacją zamówienia, (2) opisu przedmiotu zamówienia, (3) warunków udziału w postępowaniu, (4) fakultatywnych podstaw wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia oraz (5) kryteriów oceny ofert.

Rozwiązania zaproponowane przez UZP obejmują projekty zapisów w formularzu ofertowym, przykładowe postanowienia umowy w sprawie zamówienia publicznego, a także projekty protokołów odbioru i kontroli. Publikacja wymienia również dopuszczalne środki dowodowe dla poszczególnych kryteriów, których zamawiający mogą wymagać w celu potwierdzenia spełnienia przez wykonawcę wymogów oferty.

Środowiskowe kryteria oceny ofert

W dokumencie UZP zawarto szczegółowe opracowanie jedenastu środowiskowych kryteriów, które mogą być uwzględniane w przetargach publicznych. Wśród nich wymienia się m.in. kryteria dotyczące:

• efektywności energetycznej budynku,
• emisji CO₂ oraz zanieczyszczeń przez pojazdy samochodowe,
• ekologicznych parametrów technicznych pojazdów wykorzystywanych do realizacji zamówienia,
• edukacji ekologicznej w zakresie zbiórki odpadów komunalnych,
• dostawy lub zastosowania wyrobów wyprodukowanych zgodnie z wymaganiami produkcji ekologicznej,
• posiadania przez oferowane produkty etykiety zrównoważonego sprzętu IT.

W odniesieniu do kryterium efektywności energetycznej budynku UZP wskazał, że możliwe jest przyznanie punktów w ramach oceny ofert za osiągnięcie wyższego poziomu charakterystyki energetycznej niż wskazano w opisie zamówienia.

UZP zwrócił również uwagę, że kryterium oceny ofert dotyczących emisji CO₂ i zanieczyszczeń przez pojazdy samochodowe może znaleźć zastosowanie w szczególności w zamówieniach na dostawę pojazdów z napędem hybrydowym typu mHEV, HEV lub PHEV (Plug-in). Uwzględnienie tego typu czynników pozostaje wyłącznie dobrowolne – obecnie w ramach kryteriów oceny ofert nie istnieje obowiązek uwzględniania czynników dotyczących zużycia energii, emisji CO₂ i zanieczyszczeń w zakresie zamówień na pojazdy samochodowe.

Społeczne kryteria oceny ofert

UZP wymienia szereg społecznych kryteriów oceny ofert, które zaklasyfikował do sześciu głównych kategorii kryteriów odnoszących się do:

• integracji zawodowej i społecznej osób społecznie marginalizowanych,
• przeprowadzenia szkolenia dla osób zaangażowanych w realizację zamówienia,
• promowania równości w wynagradzaniu,
• odwołania do etykiet społecznych oraz standardów społecznych określonych w etykietach społecznych,
• uwzględniania szczególnych potrzeb żywieniowych,
• zapewnienia dostępności dla osób z niepełnosprawnościami na poziomie wyższym niż obligatoryjne wymagania definiowane na podstawie prawa zamówień publicznych.

W odniesieniu do integracji zawodowej i społecznej osób społecznie marginalizowanych UZP zaznaczył, że zamawiający powinien doprecyzować sposób zatrudnienia takich osób, tzn. czy przez „zatrudnienie” będzie rozumiane wyłącznie zatrudnienie na podstawie stosunku pracy, czy także na podstawie umowy cywilnoprawnej.

Zgodnie z treścią publikacji, jeżeli wymagania związane z zapewnieniem szczególnych potrzeb żywieniowych będą wynikać ze specyfiki przedmiotu zamówienia i będą konieczne do właściwej realizacji zamówienia – np. zamówienie będzie prowadzone dla potrzeb pacjentów szpitala – to określenie tej kwestii w ramach kryteriów oceny zamówienia nie będzie wystarczające. W takiej sytuacji szczególne wymagania żywieniowe powinny być sformułowane jako wymagania obligatoryjne w ramach opisu przedmiotu zamówienia.

W odniesieniu do kryteriów z zakresu promowania równości w wynagradzaniu zamawiający może ocenić różnego rodzaju aktywności podejmowane przez wykonawcę, które mają zmierzać do zwalczania dyskryminacji i promowania równości. Działania te mogą obejmować m.in. szkolenia kadry zarządzającej czy zagwarantowanie elastycznego systemu pracy.

Podsumowanie

Cechą szczególną tzw. społecznie odpowiedzialnych zamówień publicznych jest uwzględnienie nie tylko interesu zamawiającego, ale także realizacja pożądanych celów społecznych. Tzw. zielone zamówienia równocześnie z realizacją potrzeb zamawiającego mogą pomóc w realizacji celów związanych z ochroną środowiska naturalnego i klimatu. Publikacja wydana przez UZP stanowi pomocne opracowanie dla zastosowania kryteriów społecznych i środowiskowych w praktyce.

Źródła

Wprowadzenie do społecznych i środowiskowych kryteriów oceny ofert – pakiet dobrych praktyk

Dobre praktyki w zakresie społecznych kryteriów oceny ofert

Dobre praktyki w zakresie środowiskowych kryteriów oceny ofert