Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło projekt nowej ustawy dot. odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za przestępstwa. Projektowana regulacja ma na celu ustalenie nowych zasad tej odpowiedzialności i umożliwić szybsze oraz skuteczniejsze nakładanie i egzekwowanie kar od podmiotów zbiorowych, w tym również spółek zagranicznych. Jednocześnie wysokość kar ma ulec drastycznemu podwyższeniu.
Najważniejsze proponowane zmiany to:
- Rezygnacja z zamkniętego katalogu przestępstw, których popełnienie przez osobę fizyczną warunkuje odpowiedzialność spółki – nowy projekt przewiduje m.in. odpowiedzialność spółki za każde przestępstwo, w tym również za przestępstwa nieumyślne.
- Rezygnacja z wymogu uprzedniego skazania osoby fizycznej, co oznacza możliwość prowadzenia postępowania przeciwko podmiotowi zbiorowemu równolegle lub nawet niezależnie od postępowania przeciwko osobie fizycznej.
- Nowe zasady odpowiedzialności w postaci ograniczenia możliwości zwolnienia się przez spółkę z odpowiedzialności w razie zawinionego działania jej organów (zarządu, rady nadzorczej).
- Konieczność wyjaśnienia przez spółkę okoliczności, na które zwróci uwagę sygnalista oraz ochrona sygnalistów przed działaniem odwetowym ze strony spółki. O innym projekcie przewidującym ochronę sygnalistów tj. projekcie ustawy o jawności życia publicznego pisaliśmy w osobnym Law-Now Alercie.
- Wysokie kary, w szczególności możliwość orzeczenia (i) kary pieniężnej w wysokości od 30 000 do 30 000 000 zł z możliwością jej podwojenia w określonych przypadkach (odstąpienie od limitu kary w wysokości 3% przychodu podmiotu zbiorowego) oraz (ii) kary rozwiązania albo likwidacji podmiotu zbiorowego.
- Poszerzenie katalogu środków karnych, w szczególności o możliwość zastosowania konfiskaty całości lub części mienia. Ten ostatni środek karny opisaliśmy w jednym z poprzednich Law-Now alertów. Stanowił on element nowelizacji określających nowe zasady konfiskaty korzyści uzyskanych z przestępstwa i narzędzi jego popełnienia.
- Poszerzenie katalogu środków zapobiegawczych, które zgodnie z projektem może zastosować prokurator, m.in. o możliwość zastosowania zakazu prowadzenia określonej działalności.
- Możliwość dobrowolnego poddania się odpowiedzialności przez podmiot zbiorowy przy spełnieniu określonych przesłanek.
- Dyskrecjonalne uprawnienie prokuratora do podjęcia decyzji o przedstawieniu zarzutów podmiotowi zbiorowemu, niepodlegające ocenie sądu.
- Odpowiedzialność spółek powstałych w wyniku połączenia, podziału lub przekształcenia - brak odpowiedzialności w przypadku braku wiedzy o przestępstwie mimo przeprowadzenia due diligence.
Nowa ustawa w razie jej uchwalenia znalazłaby zastosowanie także do odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione popełnione przed jej wejściem w życie przy spełnieniu dotychczasowych warunków odpowiedzialności.
Projekt znajduje się obecnie na etapie konsultacji publicznych. O szczegółach zmian oraz o ewentualnych zmianach projektu będziemy informowali w kolejnych alertach.
Social Media cookies collect information about you sharing information from our website via social media tools, or analytics to understand your browsing between social media tools or our Social Media campaigns and our own websites. We do this to optimise the mix of channels to provide you with our content. Details concerning the tools in use are in our privacy policy.