Kodeks etyki reklamy suplementów diety – nowa samoregulacja w Polsce

Związek Stowarzyszeń Rada Reklamy („Rada Reklamy”) wypracował pod koniec maja 2024 r. kompleksową samoregulację ds. etycznej reklamy suplementów diety. Dokument stał się częścią Kodeksu Etyki Reklamy, będącego zbiorem zasad określającym co jest dopuszczalne, a co nieetyczne w przekazie reklamowym. Rada Reklamy to organizacja pozarządowa, która bierze udział w kreowaniu odpowiedzialności biznesu w obszarze reklamy. Kodeks Etyki Reklamy stanowi zbiór zasad, jakimi powinni kierować się przedsiębiorcy, w tym zwłaszcza reklamodawcy oraz inne podmioty zajmujące się działalnością w zakresie reklamy na terytorium Polski.

Podmioty prowadzące reklamę suplementów posiłkowały się do tej pory dwoma dokumentami wskazującymi zasady prowadzenia takiej reklamy – obowiązującym sygnatariuszy Kodeksem Dobrych Praktyk Reklamy Suplementów Diety oraz dotyczącym spotów telewizyjnych Porozumieniem Nadawców w sprawie rozpowszechniania reklam suplementów diety. Oprócz tych dokumentów ogólne zasady związane z reklamą suplementów diety znajdują się m.in. w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia („ubżż”). Brak jest jednak w Polsce tak kompleksowej regulacji reklamy suplementów, jak ma to miejsce w przypadku produktów leczniczych czy wyrobów medycznych. Podjęta na początku 2023 r. próba wprowadzenia ustawy nowelizującej ubżż^[1], zawierająca bardziej szczegółowe przepisy dotyczące reklamy suplementów diety nie doczekała się finalizacji procesu legislacyjnego (projekt w dalszym ciągu znajduje się na etapie konsultacji publicznych).

Przedstawiony przez Radę Reklamy Kodeks Etyki Reklamy w części poświęconej suplementom diety określa:

• zasady reklamy kierowanej do osób wykonujących zawód medyczny;
• zasady stosowania oznaczeń w reklamie (np. oznaczeń potwierdzających jakość i bezpieczeństwo produktu);
• definicję reklamy suplementów (rozumianą bardzo szeroko, w tym jako przekaz udostępniony w Internecie na serwerze www lub w mediach społecznościowych);
• zakaz reklamy wprowadzającej w błąd (w tym sugerującej, że suplement diety jest produktem leczniczym, wyrobem medycznym, produktem kosmetycznym lub inną kategorią żywności);
• zakaz reklamowania suplementów których pierwsze wprowadzenie do obrotu nie zostało zgłoszone zgodnie z obowiązującymi przepisami (w Polsce istnieje obowiązek notyfikacji pierwszego wprowadzenia do obrotu suplementu do Głównego Inspektora Sanitarnego);
• zakaz przypisywania suplementowi właściwości leczniczych;
• zasady ochrony dzieci w kontekście reklamy.

Dodatkowo, Kodeks Etyki Reklamy wskazuje treści, które należy umieścić w reklamie suplementu diety: w tym jednoznaczną informację o kategorii produktu, dokładną treść, wielkość, długość wyświetlania i umiejscowienie ostrzeżenia – na wzór regulacji dotyczących produktów leczniczych i wyrobów medycznych. W Kodeksie zawarto także szczegółowe wytyczne dotyczące prowadzenia reklamy w aptekach, podmiotach leczniczych i sklepach ogólnodostępnych, a także podczas konferencji, szkoleń czy innych wydarzeń. Ponadto, jeden z rozdziałów poświęcono reklamie suplementów diety w Internecie, w tym reklamie prowadzonej przez influencera – ta ostatnia musi być prowadzona w sposób zgodny z Rekomendacjami Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dotyczącymi oznaczania treści reklamowych przez influencerów w mediach społecznościowych.

Kodeks Etyki Reklamy nie dotyczy każdego podmiotu prowadzącego reklamę. Nie wyznacza on bowiem norm zastępujących bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa, a jedynie zawiera zbiór zasad nakładających na podmioty nim objęte dodatkowe ograniczenia, niezależnie od obowiązujących przepisów prawa. Obowiązek jego stosowania mają przede wszystkim sygnatariusze Kodeksu, jednak wyznacza on również ogólne ramy etyczne dla prowadzenia reklamy, a wskazane w nim dobre praktyki mogą być brane pod uwagę również przez przedsiębiorców niebędących sygnatariuszami, którzy chcą prowadzić reklamę suplementów diety zgodnie z zaleceniami.
 

[1] Projekt ustawy z dnia 23 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (numer z wykazu: UD 433)