W dniu 12 czerwca 2024 r. Sąd Najwyższy („SN”) wydał wyrok, potwierdzający dopuszczalność stosowania przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów („UOKiK”) instrumentu rekompensaty publicznej w sprawach dotyczących naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów przyznaje UOKiK kompetencję nie tylko do nałożenia na przedsiębiorcę kary finansowej za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów, ale także do nakazania działań mających na celu usunięcie skutków naruszenia. Ustawowy katalog takich działań jest otwarty i przewiduje obowiązek złożenia oświadczenia o określonej treści i formie, co w praktyce najczęściej oznacza obowiązek poinformowania konsumentów o decyzji UOKiK stwierdzającej naruszenie.
W swojej praktyce decyzyjnej, UOKiK dosyć często sięga również do instrumentu tzw. rekompensaty publicznej, czyli nakazania przedsiębiorcy zwrotu pobranych środków bezpośrednio konsumentom. Dopuszczalność takiej praktyki była w ostatnim czasie mocno dyskutowana. Dotychczasowe orzecznictwo dotyczące rekompensaty również jest w tym zakresie niejednolite. Pojawiały się zarówno wyroki aprobujące, jak i negujące takie uprawnienie UOKiK. Głosy sprzeciwu wskazywały, iż nakazanie zapłaty na rzecz konsumentów określonych sum wykracza poza kompetencje organu.
Rozpatrywana przez SN sprawa dotyczyła przedsiębiorcy udzielającego pożyczek konsumenckich, w stosunku do którego UOKiK stwierdził stosowanie praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów polegającej na braku obniżenia całkowitego kosztu kredytu i zatrzymanie całości opłat, pomimo wcześniejszej spłaty kredytu.
W omawianej sprawie UOKiK oprócz kary finansowej nakazał również poinformowanie konsumentów o: (i) decyzji stwierdzającej naruszenie; oraz (ii) możliwości złożenia reklamacji w zakresie niesłusznie zatrzymanych opłat, a jednocześnie nakazał przedsiębiorcy pozytywne rozpatrzenie takich reklamacji, co miało oznaczać zwrot części pobranych opłat.
Wyrokiem z dnia 12 czerwca, SN potwierdził dopuszczalność przyznania przez UOKiK powyższej formy rekompensaty. W omawianym wyroku SN podkreślił, że UOKiK w wydanej decyzji nie nakazał przedsiębiorcy zapłaty określonych sum pieniężnych na rzecz konsumentów, a jedynie nakazał rozpatrzenie reklamacji w sposób odpowiadający prawu, co miało doprowadzić do usunięcia trwających skutków naruszenia.
Social Media cookies collect information about you sharing information from our website via social media tools, or analytics to understand your browsing between social media tools or our Social Media campaigns and our own websites. We do this to optimise the mix of channels to provide you with our content. Details concerning the tools in use are in our privacy policy.